Ngôi mộ của một người lính ở Makiv (Ảnh: Washington Post).

Còn rất ít đàn ông trong độ tuổi chiến đấu còn ở lại ở ngôi làng phía tây nam Ukraine, Makiv, và họ cũng đang nghĩ đến viễn cảnh sẽ phải nhập ngũ bất cứ lúc nào.

Nhiều người đàn ông tại ngôi làng đang ở cách xa hàng trăm km tại mặt trận miền Đông trong những chiến hào trên tiền tuyến. Một số đã thiệt mạng và bị thương. Một vài người mất tích.

Tại ngôi làng nằm cách biên giới Romania và Moldova 72km, một số người đủ điều kiện nhập ngũ cũng đã đi ra nước ngoài, hoặc tìm cách để tránh phải ra chiến trường.

Larysa Bodna, phó lãnh đạo trường học địa phương, nơi lưu giữ cơ sở dữ liệu về những học sinh có phụ huynh đã nhập ngũ, cho biết: "Đó chỉ là sự thật. Hầu hết đàn ông đều đã rời đi".

Ukraine đang cần thêm quân để chiến đấu trong bối cảnh lực lượng quân đội nước này thiếu hụt nghiêm trọng vì các binh sĩ bị thiệt mạng, bị thương và kiệt sức sau thời gian dài chiến đấu.

Trong cuộc chiến tiêu hao khốc liệt và chưa có hồi kết với Nga, Ukraine đang chịu bất lợi trong nhiều mặt, trong đó có cả về nguồn nhân lực.

Quốc hội Ukraine đang tranh luận về dự luật tuyển quân, trong đó có phương án hạ độ tuổi đủ điều kiện nhập ngũ từ 27 xuống 24. Tuy nhiên, các phương án này vẫn đang gây tranh cãi và chưa có kết luận cuối cùng. Tình trạng thiếu quân ở Ukraine vẫn chưa được giải quyết.

Người dân ở Makiv nói rằng điều đó có nghĩa là các quan chức tuyển quân đang gọi nhập ngũ tất cả những người có đủ điều kiện tại địa phương này.

Nỗ lực tuyển quân đang gây ra tâm lý bất bình tại đây. Nhiều người ở Makiv cho rằng việc nhiều người đàn ông ở ngôi làng được gọi nhập ngũ là không cân xứng so với các khu vực khác hay thành phố khác, ví như ở Kiev.

Người dân địa phương sử dụng các kênh Telegram để gửi những đoạn video cảnh báo về việc quan chức tuyển quân tìm người nhập ngũ trên đường. Một số người đàn ông đang phải ngồi tù vì từ chối ra trận.

Olha Kametyuk, 35 tuổi, có chồng là Valentin, 36 tuổi. Valentin nhập ngũ vào tháng 6 sau khi những người lính đã tiếp cận anh và hỏi giấy tờ sau khi anh dừng lại uống cà phê trên con đường chính bên ngoài Makiv.

Dù Valentin bị chẩn đoán mắc bệnh thoái hóa xương khớp, anh vượt qua cuộc kiểm tra y tế sau 10 phút và được điều động ra mặt trận, nơi anh đã bị thương.

Mẹ của Valentin, Natalya Koshparenko, 61 tuổi, cho biết: "(Đàn ông từ) cả ngôi làng đã bị đưa đi".

Serhii, 47 tuổi, một người lính bộ binh đến từ Makiv, người nhập ngũ vào tháng 3/2022, cho biết: "Gần như tất cả đàn ông làng tôi đã được gọi nhập ngũ".

Oleksii, 30 tuổi, đang sửa xe vào năm ngoái thì những người lính tiếp cận và trao cho anh lệnh nhập ngũ. Đó là ngày Lễ Tình nhân (14/2) và tin tức này đã khiến bạn gái anh, Elvira, hầu như không ăn gì trong nhiều tuần sau đó.

Oleksii chấp nhận thực tế và đi nhập ngũ. Sau khi bị chấn thương, Oleksii gần đây đã trở về làng. Anh mở điện thoại ra, chỉ vào một bức ảnh chụp anh cùng hàng chục người lính khác. "Chỉ còn 2 người sống sót", anh nói.

Trong tháng này, dân làng Makiv đã chôn cất một người đồng hương Ihor Dozorets. Ông là một người lính hợp đồng và bị thương nặng đến nỗi con trai ông chỉ có thể nhận dạng được cha nhờ một vết sẹo trên tay.

Vasyl Hrebeniuk, 70 tuổi, nói rằng các quan chức tuyển quân vẫn thường xuyên chặn ông lại và hỏi thông tin, dù ông đã quá tuổi nhập ngũ.

Sáu tuần trước, ông chứng kiến những người lính phá cửa nhà hàng xóm. Người đàn ông sống trong căn nhà đã xin được về từ biệt vợ và mẹ anh rồi biến mất. Một quan chức tuyển quân khi đó nói rằng, họ lẽ ra phải đưa anh ta đi ngay lập tức.

Các câu chuyện trong khắp làng Makiv đã khiến Polina, 16 tuổi, lo lắng không biết cô còn có thể ở bên cha mình được bao lâu nữa. Ông là một trong số ít những người đàn ông đủ điều kiện nhập ngũ còn sót lại trong làng.

Bà Maya Proskurivska, 63 tuổi, người có con rể đang mất tích khi tham chiến ở Donetsk, cho biết: "Trên đường phố lúc này, thật khó để tìm thấy một chàng trai trẻ".

Dọc con đường từ Makiv, tại thành phố nhỏ Kamyanets-Podilsky, một khu trưng bày được lập ra ở quảng trường chính. Mỗi bức ảnh tại đây là khuôn mặt của một người đàn ông hoặc phụ nữ địa phương thiệt mạng khi chiến đấu cho Ukraine.

Vào một buổi sáng, Lyuda Shydey đứng khóc trước bức chân dung của em trai cô, Serhiy Kozynyak, người đã thiệt mạng vào năm 2022 tại Avdiivka.

Shydey chưa bao giờ đến miền Đông Ukraine nhưng vẫn mơ ước một ngày được đi bằng chân trần qua nơi em trai cô qua đời.

"Và những giấc mơ phải trở thành hiện thực," cô nói. "Nếu không thì mơ mộng có ích gì?"