Xe quân sự Ukraine di chuyển ở khu vực Sumy, nơi Kiev mở cuộc tấn công nhằm vào vùng Kursk của Nga (Ảnh: Reuters).

Ukraine đã khiến các bên ngạc nhiên, kể cả các đồng minh của mình, khi đưa quân qua biên giới Nga vào ngày 6/8. Tới nay, Ukraine tuyên bố đã giành được 1.250km2 trong khi Moscow tuyên bố đã chặn được đà tiến của đối thủ.

Ukraine tuyên bố không có ý định giành lấy lãnh thổ Nga nhưng muốn gây áp lực cho Moscow trong các cuộc đàm phán tiềm tàng trong tương lai.

"Đây là một canh bạc, với mục đích có thể đổi các khu vực ở Kursk để lấy lãnh thổ Ukraine ở nơi khác", Pierre Razoux, Giám đốc Học thuật và Nghiên cứu tại tổ chức tư vấn chiến lược FMES, nói với AFP.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết cuộc tấn công đang đạt được các mục tiêu của Kiev, bao gồm kéo căng lực lượng Nga, phá hủy thiết bị quân sự của Moscow, tạo ra "vùng đệm" và đưa cuộc chiến gần đến hồi kết hơn theo các điều khoản "công bằng".

Vì tấn công Nga bất ngờ, Ukraine đã tìm ra được điểm yếu của đối thủ và tiến tương đối nhanh vào Kursk trong những ngày đầu, nhưng Nga sau đó đã nhanh chóng huy động thêm lực lượng tới để chặn đà tiến của Ukraine.

Theo tướng Australia đã nghỉ hưu Mick Ryan, cuộc tấn công của Ukraine đã tạo ra mặt trận thứ 2 trong cuộc chiến, trên lãnh thổ Nga. Nó dẫn tới một tình huống mà rất khó để 2 bên có thể duy trì được lâu dài và cuối cùng sẽ có một bên phải đưa ra các quyết định khó khăn để chọn ra ưu tiên của họ là gì.

Cuộc chiến tiêu hao ở mặt trận thứ nhất trên lãnh thổ Ukraine kéo dài 1.000km cần nguồn lực khổng lồ. Kiev đang bất lợi hơn vì nguồn lực cho cuộc chiến ít thua kém hẳn so với đối thủ.

Ví dụ, Nga vẫn đang cố gắng duy trì đà tiến ở cả Donetsk và tấn công ngăn chặn Ukraine ở Kursk. Trong khi đó, để tấn công được Kursk, Ukraine đã phải đưa lực lượng và đạn dược từ Donbass lên phía bắc. Những ngày qua, các binh sĩ và chỉ huy Ukraine ở mặt trận miền Đông bắt đầu phàn nàn về việc thiếu đạn trong khi Nga vẫn kiểm soát thêm các làng và thị trấn mỗi ngày.

Vị thế của lực lượng Kiev tại Nga có thể trở nên mong manh hơn theo thời gian, đặc biệt là khi quân đội Moscow tiếp tục giành được nhiều thắng lợi ổn định tại Ukraine, theo AFP. 

Vasily Kashin, một nhà khoa học chính trị, lưu ý rằng Ukraine đã làm tổn hại đến hình ảnh của Nga khi tấn công Kursk, nhưng cho đến nay Kiev vẫn chưa kiểm soát được bất kỳ địa điểm chiến lược nào.

Kể cả có sử dụng hơn 1.000km2 vùng Kursk để đàm phán với gần 20% lãnh thổ Ukraine mà Nga đang kiểm soát, Kiev vẫn ở thế bất lợi.

Mặt khác, khi mùa hè sắp qua, mùa đông sắp tới gần, thách thức của Ukraine càng lớn. Kiev đưa tới Kursk một số lượng lớn xe quân sự chạy bằng bánh lốp và khá ít xe chạy bánh xích.

Ukraine không có quá nhiều lựa chọn về vũ khí vì họ phụ thuộc lớn vào nguồn viện trợ nước ngoài. Những thiết giáp chạy bằng bánh lốp có thể hiệu quả vào mùa hè vì tốc độ và sự linh hoạt của chúng, "nhưng khi mưa, tuyết và bùn đất ập đến, chúng trở thành cơn ác mộng vì bị kẹt", chuyên gia Razoux cảnh báo.

Ông nhận định chiến thuật của Moscow có thể bao gồm việc cho phép các đơn vị cơ động của Ukraine tiến lên, rồi bao vây họ khi họ bị sa lầy. "Điều này sẽ vô hiệu hóa lực lượng dự bị chiến lược của Ukraine", ông cho hay.

Việc Nga vẫn quyết duy trì các cuộc tấn công ở miền Đông, cho thấy ưu tiên của Moscow vẫn là mặt trận Donetsk. Nga đã làm chậm hẳn đà tiến của Ukraine nhưng chưa phản công dứt khoát có thể là nhằm buộc Kiev phải tiếp tục san sẻ nguồn lực vào mặt trận Kursk. Từ đó, Nga có thể kiểm soát Donetsk dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, cách tiếp cận này cũng có rủi ro. Nếu Nga chờ đợi quá lâu để phản công ở Kursk, Ukraine có thể tận dụng thời gian để đào phòng tuyến, công sự, rải mìn tại Kursk. Việc giành lại lãnh thổ sẽ có thể trở nên thách thức hơn rất nhiều với Nga.

Mặt khác, vì Ukraine chưa kiểm soát được mục tiêu chiến lược nào trên lãnh thổ Nga, nên tướng Ryan cho rằng đòn tấn công của Kiev có thể làm Nga bất ngờ lúc đầu, nhưng về lâu dài, khó có thể làm thay đổi chiến lược và mục tiêu của Moscow.