Chín tháng đầu năm, Việt Nam đã chi gần 1 tỷ USD để nhập khẩu gạo, tăng hơn 57% so với cùng kỳ và vượt cả năm ngoái.

Dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho thấy Việt Nam đã xuất khẩu hơn 7 triệu tấn gạo, thu về 4,37 tỷ USD 9 tháng đầu năm. So với cùng kỳ 2023, lượng gạo xuất khẩu tăng 9,2%, còn giá trị tăng mạnh 23,5%.

Bên cạnh đó, nhập khẩu gạo của Việt Nam cũng tăng vọt. Tháng 9, kim ngạch nhập khẩu gạo tăng hơn 154% so với cùng kỳ, đạt 117 triệu USD. Tính chung 9 tháng, Việt Nam đã chi 996 triệu USD nhập khẩu gạo, tăng 57,3% so với năm trước, vượt mức 860 triệu USD của cả năm 2023.

Nguyên nhân khiến các doanh nghiệp tăng cường nhập khẩu gạo do xu hướng trồng lúa đã thay đổi. Nông dân chuyển sang sản xuất gạo thơm chất lượng cao để xuất khẩu, trong khi nhu cầu làm bún, phở trong nước chỉ cần loại gạo giá rẻ, có độ nở tốt. Điều này khiến các doanh nghiệp chọn nhập loại gạo phù hợp với nhu cầu này để giảm chi phí đầu vào. Ngoài ra, một số doanh nghiệp xuất khẩu phải nhập thêm lúa gạo từ các nước láng giềng nhằm đảm bảo kịp hoàn thành đơn hàng cuối năm.

Ông Nguyễn Văn Thành, một doanh nhân ở An Giang, cho biết công ty tăng cường nhập gạo từ Campuchia vì giá rẻ hơn. Ngoài cung cấp cho thị trường bình dân, ông còn bán cho các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi trong nước. Hiện lượng gạo công ty nhập khẩu đã tăng 30% so với năm trước.

Theo các doanh nghiệp, sản lượng lúa vụ hè thu giảm, trong khi vụ thu đông, vốn có sản lượng thấp nhất trong năm, sẽ không bù đắp được. Việc mất mùa ở miền Bắc khiến 300.000 ha lúa bị ảnh hưởng càng làm nguồn cung tiếp tục giảm, buộc doanh nghiệp nhập khẩu nhiều hơn để cân đối nhu cầu, nhất là dịp Tết. Do đó, doanh nghiệp dự báo kim ngạch nhập khẩu có thể đạt 1,3 tỷ USD năm nay.

Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn khẳng định nhập khẩu gạo không ảnh hưởng đến an ninh lương thực. Việt Nam vẫn xuất khẩu hàng triệu tấn gạo mỗi năm và đều nhập gạo giá rẻ lên tới cả triệu tấn để đáp ứng đa dạng nhu cầu thị trường.

Hiện Việt Nam nhập khẩu gạo từ Myanmar, Pakistan và Campuchia, với giá rẻ hơn gạo nội địa. Trung bình, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong 9 tháng đầu năm là 624 USD một tấn, tăng 13,1% so với cùng kỳ 2023. Trong khi đó, gạo nhập khẩu về Việt Nam có giá dao động 480 đến 500 USD một tấn.

Thi Hà