Phiên họp toàn thể của Ủy ban Tư pháp ngày 6/9 (Ảnh: Hồng Phong).

Chính phủ cho biết phương thức, thủ đoạn phổ biến là lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong triển khai thực hiện các dự án đầu tư của Nhà nước để trục lợi; nhận hối lộ để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong đầu tư, xây dựng; lợi dụng ảnh hưởng của người có chức vụ để trục lợi gây bức xúc trong nhân dân.

Trình bày báo cáo của nhóm nghiên cứu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa cho biết đã có nhiều cố gắng, tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội vẫn tăng, trong đó tội tham ô tài sản tăng 50,75%.

Đặc biệt, theo nhận định của nhóm nghiên cứu, một số quy định của pháp luật hiện hành trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, doanh nghiệp chưa cụ thể, chặt chẽ, rõ ràng về trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền. Điều này dẫn đến việc đơn vị, người có thẩm quyền lợi dụng, móc nối, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện "lách luật" hoặc bỏ qua sai phạm của doanh nghiệp.

Điển hình là vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil.

Kết luận điều tra vụ án này nêu rõ trong cấp Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu, do quy định hiện hành chưa chặt chẽ, rõ ràng về trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền, dẫn đến việc đơn vị, người có thẩm quyền cấp phép móc nối, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện hoặc bỏ qua việc hợp thức hóa hồ sơ, điều kiện cấp phép, doanh nghiệp không duy trì điều kiện kinh doanh sau khi được cấp phép.

Pháp luật hiện hành cũng không quy định cụ thể phương pháp, cách thức quản lý, kiểm tra thực tế số dư Quỹ Bình ổn giá xăng dầu mà doanh nghiệp đã trích lập trong từng kỳ báo cáo và trách nhiệm của từng cơ quan quản lý liên quan, nên chủ sở hữu các doanh nghiệp đã lợi dụng để chiếm dụng, sử dụng trái phép, dẫn đến thất thoát tài sản.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa (Ảnh: Hồng Phong).

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cho biết quy định hiện hành còn nhiều bất cập, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp phát hành "trái phiếu khống", bán cổ phiếu doanh nghiệp không có thật để lừa đảo, chiếm đoạt hàng nghìn tỷ đồng của nhà đầu tư.

Nhiều vụ vi phạm đấu thầu, đấu giá, đền bù giải phóng mặt bằng trong hoạt động đầu tư, xây dựng, khai thác tài nguyên, đất đai, tài chính, ngân hàng, xăng dầu, điện.

Hành vi phạm tội phổ biến là đưa -  nhận hối lộ; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi, có vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, gây bức xúc trong nhân dân…