Vụ va chạm nguy hiểm suýt xảy ra trên quỹ đạo Trái Đất (Ảnh: Getty).

Ngày 22/9, Leolabs, một đơn vị chuyên theo dõi vệ tinh và các vật thể trên quỹ đạo, đã phát hiện thấy một vụ va chạm nguy hiểm, xảy ra giữa 2 vật thể có kích thước lớn ngay tại quỹ đạo tầm thấp của Trái Đất.

Leolabs xác định một vật thể là Cosmos 807, trọng tải nặng 400 kg được Liên Xô phóng vào năm 1976. Vật thể còn lại là tầng tên lửa Trường Chinh 4C của Trung Quốc, nặng khoảng 2.000 kg, được phóng cách đây 5 năm.

Mỗi vật thể di chuyển với tốc độ khoảng 7,5 km/giây, và bay sượt qua nhau ở khoảng cách chỉ 36 mét, với xác suất va chạm là 0,1%, hay một phần nghìn.

Các chuyên gia tại Leolabs cho rằng với tốc độ và kích thước của vật thể, một vụ tai nạn nếu như xảy ra, có thể có thể đe dọa các phi hành gia trên Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS hoặc Trạm vũ trụ Tiangong của Trung Quốc.

Năng lượng từ vụ nổ cũng sẽ phóng ra khoảng 3.000 mảnh vụn trên khắp quỹ đạo Trái Đất tầm thấp, gây ra nhiều hệ lụy cho các sứ mệnh không gian trong tương lai.

Một báo cáo gần đây của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) lưu ý rằng mặc dù các biện pháp nhằm giảm thiểu rác thải không gian đang được triển khai, nhưng hàng ngàn mảnh vỡ hiện có trên quỹ đạo vẫn khiến các sứ mệnh không gian gặp nhiều rủi ro.

Tháng 6/2021, rác không gian từng đâm thủng cánh tay robot của Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS. Trước đó, vào tháng 2/2009, một tàu vũ trụ đã ngừng hoạt động của Nga đâm vào tàu vũ trụ thương mại Iridium đang hoạt động của Mỹ.

Vụ va chạm khiến hai tàu vũ trụ bị phá hủy hoàn toàn đồng thời tạo ra hơn 2.300 mảnh rác vũ trụ lớn.

Có bao nhiêu rác trong vũ trụ?

Minh họa các mảnh vỡ trên quỹ đạo quanh Trái Đất (Ảnh: Getty Images).

Theo ESA, nhân loại đã phóng khoảng 12.170 vệ tinh kể từ năm 1957 và 7.630 vệ tinh trong số đó vẫn còn trên quỹ đạo ngày nay, nhưng chỉ có khoảng 4.700 còn hoạt động.

Điều đó có nghĩa là có gần 3.000 tàu vũ trụ không còn hoạt động vẫn đang bay quanh Trái đất với tốc độ khủng khiếp cùng với những mảnh vỡ lớn và nguy hiểm như thân tên lửa ở tầng trên.

Một báo cáo của NASA thì cho rằng, có ít nhất 26.000 mảnh rác thải vũ trụ quay quanh Trái Đất có kích thước bằng một quả bóng mềm - đủ lớn để phá hủy một vệ tinh.

Hơn 500.000 mảnh vỡ lớn bằng đá cẩm thạch - có khả năng làm hỏng tàu vũ trụ, trong khi hơn 100 triệu mảnh bé có thể làm thủng đồ bảo hộ trong không gian.

Các tàu vũ trụ cũng đã từng va chạm với nhau trên quỹ đạo. Sự cố nổi tiếng nhất xảy ra vào tháng 2 năm 2009, khi vệ tinh Kosmos 2251 không còn hoạt động của Nga đâm vào tàu liên lạc Iridium 33 đang hoạt động, tạo ra gần 2.000 mảnh vỡ lớn hơn một quả bóng mềm.

Các nhà khai thác thường lựa chọn phương án loại bỏ khi một vệ tinh hết thời hạn sử dụng, thay vì chi thêm tiền để đẩy nó vào "vùng an toàn". Vì thế rác trong vũ trụ ngày càng tăng lên với số lượng khổng lồ.