Israel đánh chặn máy bay không người lái của Hezbollah nhằm vào miền Bắc (Ảnh: AFP).

Khi Hezbollah bắt đầu bắn tên lửa vào Israel vào tháng 10 năm ngoái, Israel, Li Băng và nhiều quốc gia đều lo ngại xung đột leo thang. Giờ đây, viễn cảnh đó dường như đang xảy ra. 

Hơn 500 người đã thiệt mạng trong ngày khi Israel không kích các mục tiêu Hezbollah ở Li Băng. Hàng chục nghìn người Li Băng đã phải sơ tán khỏi miền Nam.

Hezbollah cũng bắt đầu những động thái đáp trả. Ngày 25/9, Israel đã đánh chặn một tên lửa đạn đạo của Hezbollah nhắm vào thủ đô Tel Aviv. Đây là lần đầu tiên Hezbollah nhắm vào thủ đô của Israel.

Tuy nhiên, đó mới chỉ là khởi đầu, mọi việc có thể trở nên tồi tệ hơn rất nhiều. Israel dồn nhiều quân đến vùng biên giới phía bắc giáp Li Băng hơn.

Nỗi sợ hãi gia tăng khi cả Israel và Hezbollah đều đang mắc kẹt trên con đường dẫn đến một cuộc xung đột khủng khiếp. Tuy nhiên, cả hai bên vẫn còn thời gian và lý do chính đáng để lùi lại.

Cả 2 đều biết rõ sự tàn phá của xung đột toàn diện và mọi diễn biến sẽ quay lại như cuộc xung đột trước ngày 7/10 năm ngoái. Nhiều người sẽ thiệt mạng một cách không cần thiết.

Israel tuyên bố đã phá hủy tới 50% kho vũ khí của Hezbollah, nhưng lực lượng này có hơn 120.000 tên lửa và đạn pháo, những gì còn lại vẫn có thể gây thiệt hại nghiêm trọng.

Sức mạnh quân sự của Israel hiện không thể đảm bảo chiến thắng, các cuộc chiến trước đây ở Li Băng đã cho thấy điều này. 

Một cuộc tấn công trên bộ sẽ khiến quân đội Israel lâm vào tình thế chống lại một đối thủ được vũ trang tốt trên chính lãnh thổ của họ, trong khi Israel đã mệt mỏi vì nhiều tháng chiến đấu ở Gaza. Một cuộc chiến tranh lớn thứ 2 sẽ tàn phá nền kinh tế Israel.

Còn với Li Băng, các cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạ tầng sẽ làm trầm trọng thêm nền kinh tế vốn đã khủng hoảng của họ.

Ngay cả Iran, lực lượng hậu thuẫn Hezbollah, dường như cũng cảnh giác với sự leo thang.  Phát biểu tại Liên hợp quốc, Tổng thống đương nhiệm Iran Masoud Pezeshkian cho biết, họ sẽ không cho phép Israel lôi kéo nước này vào một cuộc xung đột khu vực. Các nhà lãnh đạo của Iran có thể muốn Hezbollah tiết kiệm vũ khí của mình như một biện pháp răn đe, tránh một cuộc tấn công trực tiếp của Israel vào đất nước của họ.

Israel cũng có thêm lý do để lùi bước. Họ không thể phá hủy Hezbollah mà chỉ có thể làm suy yếu lực lượng này với thiệt hại lớn kể từ tháng 7. Israel sẽ sớm tấn công hết các mục tiêu dễ dàng như kho dự trữ tên lửa tầm trung và chỉ huy cấp cao của Hezbollah, nhưng đó sẽ là giới hạn của họ. 

Một khi Israel nhắm vào các lãnh đạo chính trị như thủ lĩnh Hassan Nasrallah hoặc các kho tên lửa tầm xa, Hezbollah và Iran sẽ tính toán rằng họ phải sử dụng kho vũ khí của mình thay vì để mất. Đó là lằn ranh mà Israel không muốn vượt qua.

Cách tốt nhất để thoát khỏi cuộc xung đột nằm ở phía nam Israel. Ông Nasrallah tuyên bố sẽ ngừng tấn công vào Israel khi có lệnh ngừng bắn ở Gaza. Một thỏa thuận như vậy sau đó có thể cho phép Hezbollah rút lui theo các đường được đặt ra bởi Nghị quyết 1701 của Liên hợp quốc, yêu cầu họ rút về phía bắc sông Litani, cách biên giới 30km.

Dù vậy, một thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza dường như vẫn nằm ngoài tầm với vì cả Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và lãnh đạo Hamas Yahya Sinwar đều không muốn nhượng bộ.

Trong khi đó, một lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah có thể khả thi hơn với sự thúc đẩy của Mỹ, châu Âu và một số quốc gia Ả Rập. Dưới áp lực từ Iran, Hezbollah có thể bị thuyết phục và Israel cũng có thể hài lòng vì sự nhượng bộ này. Ngay cả một thỏa thuận ngừng bắn không chính thức cũng sẽ là một tín hiệu tích cực.

Một thỏa thuận như vậy sẽ cho phép người dân miền Bắc Israel, miền Nam Li Băng trở về nhà. Israel vẫn sẽ sống cùng một đối thủ gần biên giới của mình, một thỏa thuận ngừng bắn lúc này sẽ không đảm bảo xung đột biến mất ngay sau đó, nhưng vẫn tốt hơn là không có tiến triển.